کلمه بسیار مهم و کلیدی استراتژی مفهومی گسترده در تمامی ابعاد زندگی است. شما به سادگی می‌توانید ردپای آن را در لایه‌لایه‌های حیات انسانی مشاهده کنید.
مفهوم استراتژی در زندگی شخصی و اجتماعی، در جنگ و سیاست، در اقتصاد و پول و در تجارت و کسب و کار، تعیین کننده میزان موفقیت یا شکست یک فرد، گروه، جامعه و هر کمپانی است. با ما در ارگ تجارت همراه باشید تا درباره آن بیشتر صحبت کنیم:
تعریف استراتژی به زبانی ساده
استرتژی، راهبردی است که شما را از وضعیت فعلی به وضعیت مطلوب مورد نظر شما می‌رساند. این راهبرد شامل فعالیت‌هایی نظیر تعریف چشم‌انداز و تعیین اهداف و برنامه‌ریزی و تخصیص منابع و تحلیل شکاف و راه‌‌های رسیدن به اهداف می‌شود.
به طور کلی و روی‌هم رفته به همه این فعالیت‌ها مدیریت استراتژی گفته می‌شود.
با سری مقاله های آموزش استراتژی های فارکس ما همراه باشید:
مایکل پورتر می‌گوید
استراتژی یعنی کاری را که دیگران انجام می‌دهند، شما بتوانید با کمترین منابع آن را انجام دهید و کارهایی کنید که دیگران نمی‌کنند.
فرآیند تدوین برنامه‌ریزی استراتژی
تمرکز اصلی ما در این مقاله استراتژی در کسب و کار است.
در هر کسب و کاری مدیران و راهبران و مسئولان و همه افراد دخیل وجود دارند که باید فعالیت‌های خاصی را مطابق با استراتژی تعریف شده انجام دهند، که در نتیجه به اهداف سازمان برسند.
یکی از اصولی‌ترین فعالیت‌های کلیدی در استراتژی کسب و کار داشتن چشم انداز می باشد.
چشم انداز چیست؟
مفهوم اصلی چشم انداز را در مبحث استراتژی، چشم انداز استراتژیکی سازمان می‌نامند.
چشم انداز استراتژی، گزارش، نوشته یا سند و یا اظهارنامه‌ای است که در آن اهداف تجارت یا کسب و کار هر سازمانی را تعریف میکند. یعنی اینکه سازمان چه هدف‌هایی را در این سند دنبال میکند؟
در واقع در چشم‌انداز یک سازمان راهنمایی‌ها و دستور العمل‌هایی وجود دارد که مسیر یا مسیرهای مشخصی را برای رسیدن به اهداف فراهم میکند.
همه افراد یک سازمان با استفاده از چشم‌انداز رشد و پیشرفت می‌کنند و در نتیجه بوسیله آن می‌دانند که سازمان آنها قرار است به کجا برسد.
در ادامه با سری مقاله های آموزش معامله گری در فارکس با ما همراه باشید:
ویژگی‌های چشم‌انداز استراتژی کسب و کار
ساده و دقیق
شفاف
الهام‌بخش
کاربردی
یک چشم‌انداز مناسب طوری است که هر فردی در هر سازمانی می‌تواند آن را به‌سادگی درک نموده و کاملا قابل اجراست.
تعیین اهداف
نقش تعیین اهداف در هر کسب و کار مانند ضربان قلب، حیاتی و ضروری است. همه فعالیت‌ها و عملکردهای سازمانی حول محور تعیین اهداف می‌چرخد. به اهداف تعریف شده در سازمان اهداف استراتژی کسب و کار می‌گویند.
اهداف استراتژی کسب و کار
تعیین هدف فرآیندی ملموس در کسب وکار می‌باشد که مطابق آن هدف‌هایی برای سازمان تعریف میکند یا به زبانی ساده‌تر اینکه یک تجارت چه اهدافی دارد؟
به عنوان مثال شما در کسب و کار خود فرش می‌فروشید. اما بسیاری از فعالیت‌ها برای رسیدن یه یک یا چند هدف مشخص است.
مثلا هدف شما این است که در سال آینده 2 شعبه به کسب وکار خود در شهرتان اضافه کنید. این مثال، تعیین یک هدف استراتژی به زبان خودمانی است.
اما توجه کنید تعیین هدف یکسری ویژگی‌هایی دارد که باید اصولا آنها را رعایت کنید تا هدف شما کاملا استاندارد و قابل دستیابی باشد. یعنی مطمئن شوید به هدف می‌رسید.
ویژگی های اهداف استراتژی
هدف محور
کاملا مشخص و شفاف و به دور از هرگونه ابهامی باشد یعنی اینکه دقیقا بدانید چه هدفی مشخص و مخصوص سازمان و کسب وکار شماست.
برای مثال می‌توانید کاملا شفاف تعریف کنید که هدف شما ایجاد شعبه در بهترین و پرتردد ترین خیابان‌های شهر شما باشد.
قابلیت سنجش و اندازه‌گیری
هدف تعیین شده باید قابلیت اندازه‌گیری داشته باشد یعنی اینکه بدانید در مسیر رسیدن به هدف کجا هستید یا چقدر راه مانده یا چقدر باید بیشتر تلاش کنید.
مثلا هدف شما ایجاد چند شعبه فرش‌فروشی در شهر است؟
این هدف غیر قابل سنجش است بهتر است تعیین کنید که می‌خواهید چند شعبه در شهر ایجاد کنید مثلا دو فروشگاه 100 متری در دو خیابان اصلی شهر می‌خواهید داشته باشید.
تعیین زمان
برای رسیدن به هدف خود در چه مدت زمانی می‌خواهید به آن برسید. در مدت زمان کوتاه یا در بلند مدت؟
دوباره به مثال ایجاد شعبه فرش‌فروشی اشاره می‌کنم.
هدف شما می‌تواند ایجاد دو شعبه جدید فرش‌فروشی در دو خیابان اصلی در طی یکسال یا بیشتر باشد باشد.
البته کلید موفقیت در رسیدن به اهداف تجارت، درگرو تعیین اهداف بلند مدت و آینده‌نگری به شکلی کاملا منطقی و قابل دسترس تعریف می‌شود.
قابلیت اجرا
اهداف استراتژیک باید قابلیت اجرایی داشته باشند یعنی عملیاتی را تعریف کنید که بتوانید آن ها ا اجرا کنید.
هنگام تعیین هدف استراتژیک، به اهداف عملیاتی و عملی‌شدن مربوط به آنها فکر کنید. آیا آنها گام‌های عملی هستند که بتوانید رسیدن به هدف سازمان را انجام دهید؟ در این صورت هدف شما تلاشی ارزشمند به حساب می آید.
در تدوین اهداف استراتژی سازمان خود با دقت بسیار تلاش کنید چون اگر اهداف شما به خوبی تعریف و تدوین شده باشد هزینه رسیدن به هدف کمتر است.
تخصیص منابع
تخصیص منابع راهبردی امری سخت و دشوار برای رسیدن به اهداف سازمان است. اینکه بدانیم چه منابعی به چه اندازه‌ای نیاز است؟
پاسخ ساده است منابع‌انسانی و منابع غیر‌انسانی لازم است. تخصیص صحیح و کارآمد منابع معیار اصلی موفقیت استراتژی سازمانی است.
لازم است برای تخصیص منابع حساسیت داشته باشیم و اصول را طبق استانداردها و با دقت رعایت کنیم دچار ضرر نشویم.
تخصیص منابع، هنر و علمِ اختصاص دادن منابع موجود برای استفاده‌های گوناگون به شکلی بهینه است. به طوری که بتوانیم بهترین استفاده را از این منابع برای رسیدن به اهداف داشته باشیم.
این منابع عبارتند از نیروی کار، بودجه، امکانات و ابزارها و غیره می‌باشند. لازم است برای تخصیص منابع گام‌های درستی را بردارید.
گام‌های تخصیص منابع
تعیین دامنه منابع
مدت زمان و اندازه پروژه و نوع وظایف را در تخصیص منابع تعریف کنید.
شناسایی منابع
برای انجام وظایف چه تعداد نیروی کار متخصص و چه تجهیزاتی لازم دارید؟
چه میزان بودجه‌ای را برای تخصیص منابع در نظر دارید؟
ارزیابی منابع
تعیین چارت سازمانی بسیار مهم و ارزشمند است زیرا از طریق آن می‌توانید به بهترین منابع انسانی برای هر وظیفه اصلی یا فرعی دست یابید.
اولویت بندی منابع
اگر چندین پروژه به صورت همزمان دارید بهتر است آن ها را اولویت‌بندی کنید از نظر زمانی و دستیابی به اهداف، کدام یک مهمتر و تاثیرگذارتر است.
طراحی تخصیص منابع
در این طرح فهرستی از منابع‌انسانی، تعداد و میزان مهارت نیروی‌کار، مدت زمان پروژه، میزان بودجه، مکان اجرای پروژه، مسئولیت‌های افراد، مشخصات پروژه و غیره را کاملا به صورت جداگانه لیست کنید.
آمادگی لازم و کافی
شما باید بتوانید شرایط اجرای پروژه را به صورت دقیقی پیش بینی و اجرا کنید و مسلما نیاز است که آمادگی لازم برای روبرویی با شرایط سخت و اضطراری را داشته باشید به گونه‌ای که حتما بتوانید چالش‌های بزرگ را مدیریت نمایید.
و در نهایت همگی افراد در تیم و سازمان باید برنامه‌ریزی و تخصیص منابع اطلاع داشته باشند و درباره آن بدانند تا بتوانند بهتر عمل کرده و از منابع موجود بهتر استفاده نمایند.
تحلیل شکاف استراتژی
Gap Analysis ابزار قدرت‌مندی است که کمک میکند شما در سازمان مسیر خود را اصلاح کنید و یا کمتر دچار اشتباه شوید در نتیجه مانع از اتفاقات ناگوار می شود.
تحلیل شکاف به صورت تحقیق و بررسی رسمی است که توضیح می‌دهد کسب و کار یا تجارت یا سازمان شما در چه وضعیتی قرار دارد.
و برای رسیدن به وضعیت مطلوب چه چیزهایی را باید اصلاح کنید؟ چه شکاف‌هایی میان وضعیت فعلی و وضعیت مورد نظر شماست؟
چه کمبودهایی و چه ایرادات و اشتباهاتی وجود دارد؟
انواع تحلیل شکاف
انجام تحلیل شکاف را از چند بعد باید مد نظر داشته باشید و در ادامه ما به انواع تجزیه و تحلیل شکاف اشاره می کنیم.
تحلیل شکاف استراتژیک
تحلیلی است که در طی آن می‌توانید عوامل عدم دستیابی به برخی از اهداف را به لحاظ عملکردی شناسایی کنید.
شکاف محصول یا خدمات
این آنالیز موقعیت سازمان را در بازار مطالعه و بررسی میکند تا فاصله شکاف بین فروش واقعی و فروش پیش‌بینی شده را اندازه گیری کند. عوامل ایجاد مشکل و شکاف را بررسی میکند تا بتوانند برای آن راه حلی مناسب پیدا کنند.
تحلیل شکاف منابع انسانی
مطالعه و بررسی تعداد و مهارت واقعی نیروی کار مورد نیاز سازمان می‌باشد. آیا تعداد نیروی کار کافی است؟ کم است؟ یا زیاد است؟
نیروی کار چقدر ماهر هستند؟ چقدر آموزش لازم دارند؟
تحلیل شکاف سود
تحقیق و مطالعه بر روی شکاف بین سود واقعی و سود مورد نظر سازمان می باشد.
به طور خلاصه و اجمالی یاد گرفتید که استراتژی کسب و کار چیست و در فرآیند تدوین این استراتژی چه چیزهایی را باید بدانید و به آن عمل کنید تا بتوانید بهترین راهبرد را برای سازمان خود تعریف کنید.
